TỔNG QUAN VỀ ĐẤT NƯỚC KAZAKHSTAN
1. Thông tin chung
| Tên đầy đủ | Cộng hòa Kazakhstan |
| Vị trí địa lý | Nằm ở Trung Á , phía Tây Bắc của Trung Quốc, 1 phần phía đông của sông Ural ở Đông Châu Âu |
| Diện tích Km2 | 2,717,300 |
| Tài nguyên thiên nhiên | Dầu, khí tự nhiên, than đá, mỏ sắt, mangan, crôm, niken, coban, đồng, môlypđen, chì, kẽm, bauxit, vàng, uranium |
| Dân số (triệu người) | 17.74 |
| Cấu trúc dân số | 0-14 tuổi: 24.7% 15-24 tuổi: 16.9% 25-54 tuổi: 42.6% 55-64 tuổi: 8.9% Trên 65 tuổi: 6.8% |
| Tỷ lệ tăng dân số (%) | 1.200 |
| Dân tộc | Người Kazakh (Qazaq),người Nga, người Ukraina, người Uzbek, người Đức, người Tatar, người Uygur, dân tộc khác |
| Thủ đô | Astana |
| Quốc khánh | 16/9/1991 |
| Hệ thống pháp luật | Dựa theo luật pháp hồi giáo và Luật La Mã |
| GDP (tỷ USD) | 231.3 |
| Tỷ lệ tăng trưởng GDP (%) | 5 |
| GDP theo đầu người (USD) | 13900 |
| GDP theo cấu trúc ngành | nông nghiệp: 5.2% công nghiệp: 37.9% dịch vụ: 56.9% |
| Lực lượng lao động (triệu) | 8.54 |
| Lực lượng lao động theo lĩnh vực nghề nghiệp | nông nghiệp: 25.8% công nghiệp: 11.9% dịch vụ: 62.3% |
| Sản phẩm Nông nghiệp | ngũ cốc ( chủ yếu là lúa mì), bông, thú nuôi |
| Công nghiệp | Dầu, than đá, quặng sắt, mangan, crôm, chì, kẽm, đồng, titan, bauxit, vang,f bạc, phốt phát, lưu huỳnh, sắt và thép, máy kéo và máy công nghiệp khác, động cơ điện, vật liệu xây dựng |
| Xuất khẩu (triệu USD) | 88610 |
| Mặt hàng xuất khẩu | Dầu và sản phẩm dầu, kim loại màu, hóa chất, máy móc, ngũ cốc, len, thịt, than đá |
| Đối tác xuất khẩu | Trung Quốc, Nga, Úc, Hà Lan, Italia, |
| Nhập khẩu (triệu USD) | 42820 |
| Mặt hàng nhập khẩu | Máy móc và thiết bị, sản phẩm kim loại, thực phẩm |
| Đối tác nhập khẩu | Nga, Trung Quốc, Đức, Ukraine, Hoa Kỳ |
Nguồn: CIA 2013
2. Vị trí địa lý
Kazakhstan là một vùng bình nguyên thấp (thảo nguyên) rộng lớn ở Trung á. Ở phía tây, cạnh biển Caspian, đồng bằng nằm thấp hơn mực nước biển. Vùng cao của Kazakhstan gồm các dãy đồi phía bắc và các chỗi núi, trong đó có dãy Thiên Sơn ở phía nam và phía đông với đỉnh Khan Ten-gởi, cao 6.398m. Kazakhstan có một số hồ sơ nước mặn, bao gồm cả biển Aral đang ngày càng hẹp dần hdo việc lấy quá nhêìu nước cho công việc thủy lợi từ các sông đổ vòa biển này. Các sa mạc gồm có sa mạc Kizylkum ở phía nam, Karakum ở vùng trung tâm và Basuki ở phía bắc.
Sông chính: Sông Syr Darya, 3.019km; I dextusol 4422km.
Khí hậu: Mùa đông rất lạnh, mùa hè rất nóng. Lượng mưa thấp, 200mm ở phía bắc, 500mm ở phía nam. Khí hậu rất khô và trong các vùng sa mạc.
3. Kinh tế
Công nghiệp chiếm; 30%, nông nghiệp: 10% và dịch vụ: 60% GDP.
Kazakhstan là nước cung cấp thực phẩm và nguyên liệu chủ yếu cho các nước cộng hòa của Liên Xô cũ, Đặc biệt là Nga. Việc chuyển sang nền kinh tế thị trường hầu như mới chỉ được bắt đầu. Một nửa số lao động làm nông nghiệp. Các nông trang lớn tại các thỏa nguyên phía bắc cung cấp 1/3 lượng ngũ cốc của Liên Xô cũ. Các ngành nông nghiệp khác gồm có chăn nuôi cừu, chế biến thức ăn gia súc, rau quả và trồng lúa. Kazakhstan giàu tài nguyên gồm than, thiếc, đồng, kẽm, vàng, crôm, dầu và ni-ken. Các ngành công nghiệp bao gồm ngành luyện sắt và thep (tại vùng than Karaganda); điện năng sản xuất đạt 49,3 tỷ kWh, tiêu thụ 48,832 tỷ kWh, dược phẩm, chế biến thực phẩm và xi măng.
Trong giai đoạn 1991-1992, bắt đầu chuyển nhanh sang kinh tế thị trường. Cải cách kinh tế có kết quả tốt. Hiện nay là một trong 5 năm xuất khẩu lúa mì lứon nhất thế giới; Xuất khẩu đạt 5,2 tỷ USD, nhập khẩu 4,8 tỷ USD; nợ nước ngoài: 7,9 tỷ USD.
Kazakhstan sở hữu nhiều nguồn tài nguyên khoáng sản và nhiên liệu hoá thạch. Việc phát triển và khai thác dầu mỏ, khí tự nhiên, và khoáng sản đã thu hút hơn $40 tỷ đầu tư nước ngoài tại Kazakhstan từ năm 1993 và chiếm khoảng 57% sản lượng công nghiệp quốc gia (hay xấp xỉ 13% tổng sản phẩm quốc nội). Theo một số ước tính, Kazakhstan có trữ lượng uranium, chromium, chì, và kẽm đứng hàng thứ hai thế giới, đứng thứ ba về trữ lượng manganese, thứ năm về trữ lượng đồng, và đứng trong hàng top ten về than, sắt, và vàng. Kazakhstan cũng là nước xuất khẩu kim cương. Có lẽ đáng chú ý nhất với sự phát triển kinh tế, Kazakhstan hiện cũng đứng hàng 11 về trữ lượng đã được chứng minh của cả dầu mỏ và khí tự nhiên.
Tông cộng, có 160 trầm tích với hơn 2.7 tỷ tấn dầu mỏ. Những cuộc thám hiểm dầu mỏ đã cho thấy trầm tích trên bờ biển Caspian chỉ là một phần của một trầm tích lớn hơn. Có tin cho rằng 3.5 tỷ tấn dầu và 2.5 nghìn tỷ mét khối khí có thể được khai thác từ khu vực này. Tổng tước tính trầm tích dầu mỏ của Kazakhstan là 6.1 tỷ tấn. Tuy nhiên, chỉ có 3 nhà máy lọc dầu tại nước này, nằm ở Atyrau, Pavlodar, và Shymkent. Chúng không đủ năng lực xử lý tổng sản lượng dầu thô khai thác vì thế đa phần dầu thô được xuất khẩu sang Nga. Năm 2006, Kazakhstan sản xuất xấp xỉ 1426 m3 dầu và 23.5 tỷ mét khối khí tự nhiên.[24]
4. Văn hóa – xã hội
Số người biết đọc, biết viết đạt 98%, nam: 99%, nữ: 96%.
Tuổi thọ trung bình đạt 63,19 tuổi; nam: 75,73%, nữ: 68,93 tuổi.
Kazakhstan đã phát triển như một thế lực đáng chú ý về thể thao trên trường quốc tế ở những môn sau: đấm bốc, cờ vua, kickbox, trượt tuyết, thể dục, water-polo, đua xe đạp, võ thuật, điền kinh hạng nặng, cưỡi ngựa, ba môn phối hợp, chạy vượt rào, sambo, vật kiểu Hy Lạp-La Mã và billiards. Sau đây là những vận động viên thể thao Kazakhstani nổi tiếng và những người từng đạt huy chương thế giới:
Kazakhstan có một nền âm nhạc sôi động, bằng chứng là sự nổi tiếng của SuperStar KZ, một phiên bản địa phương của Pop Idol của Simon Fuller. Almaty được coi là thủ đô âm nhạc Trung Á, gần đây đã tổ chức những buổi biểu diễn của các nghệ sĩ nổi tiếng
Trong những năm gần đây, Kazakhstan đã trải qua cái có thể gọi là một sự phục hồi của ngôn ngữ Kazakh, quay lại với việc sử dụng ngôn ngữ Kazakh trong chính thống cả trong truyền thông, pháp luật và kinh doanh, cũng như trong xã hội nói chung. Điều này được người dân Kazakh và các tổ chức quốc tế ủng hộ mạnh mẽ, coi đó là một sự bảo tồn bản sắc và văn hoá quốc gia, nhưng trong một số trường hợp đã gây ra sự lo ngại của những người Nga-Kazakhstanis, Các nhóm quyền lợi đặc biệt được Nga hậu thuẫn ở Kazakhstan và một số quan chức chính trị cao cấp ở Nga.
Nghị viện đang xem xét việc đưa bảng chữ cái Kazakh dựa trên tiếng Latinh vào thay thế bảng chữ cái ký tự Cyrill. Các lý do thường được đưa ra là những sự cân nhắc về văn hoá và bản sắc tự nhiên Turkic của ngôn ngữ Kazakh. Các ngôn ngữ Turkic như tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Uzbek sử dụng bảng chữ cái Latinh. Tuy nhiên, việc đưa bảng chữ cái Latinh vào sử dụng ở Kazakhstan sẽ dẫn tới những khoản chi phí rất lớn cho việc chuyển tự và thay thế số lượng to lớn của nền văn học Kazakh.
5. Du lịch Kazakhstan
Được xếp hạng là một trong những quốc gia không giáp biển lớn nhất thế giới, Kazakhstan trải dài từ Siberia đến những sa mạc ở Uzbekistan và Turkmenistan và từ biển Caspian tới Trung Quốc. Kazakhstan là nơi hội tụ tất cả những điều mà bạn hy vọng về một điểm đến du lịch tuyệt vời: những ngọn núi hùng vĩ, rừng lá kim bạt ngàn trải dài xanh mướt, những hẻm núi đá khổng lồ, hồ núi nguyên sơ cổ tích và những dòng sông ngả mình yên ả. Đến với vùng đất thảo nguyên xanh bạn sẽ không thể bỏ qua 7 địa điểm tuyệt vời, hứa hẹn sẽ mang đến những trải nghiệm đầy bất ngờ thú vị.
1. Thành phố Almaty – cố đô của Kazakhstan
Nằm trong khu vực Đông Nam Kazakhstan, Almaty là một bức tranh tuyệt vời pha trộn giữa sự thanh bình miền đồng bằng và sự hùng vĩ của miền núi. Thành phố lớn nhất của quốc gia Kazakhstan được bao phủ bởi lối kiến trúc hiện đại, đường phố nhộn nhịp, những đài phun nước tươi mát giữa quảng trường và công viên và khung cảnh núi non vào mùa thu và mùa xuân.
Thành phố lớn nhất của quốc gia Kazakhstan
Đặt chân đến thị trấn bạn sẽ được hòa mình vào không gian hiện đại với nhiều nhà hát, viện bảo tàng, phòng triển lãm, phòng trưng bày nghệ thuật và các trung tâm kinh doanh và tổ hợp những địa điểm giải trí bao gồm rạp chiếu phim, câu lạc bộ đêm, nhà hàng và quán cà phê.
2. Thị trấn Medeo
Thị trấn Medeo là chỉ cách Almaty khoảng 15km, nơi mà bạn sẽ không khỏi bất ngờ trước vẻ đẹp của một thung lũng quyến rũ.
Thị trấn Medeo nổi tiếng với sân trượt băng tốc độ lớn nhất thế giới
Medeo cũng có một sân vận động đá rất lớn với sức chứa lên đến hơn 30.000 người cùng những sân trượt băng tốc độ lớn nhất thế giới được đặt 1.700 mét trên mực nước biển.. Đây có lẻ sẽ là điểm đến thú vị không thể bỏ qua cho những ai đam mê trượt ván trên khắp thế giới.
3. Thành phố Astana – thủ đô mới của Kazakhstan
Astana – “thành phố của tương lai” là thành phố lớn thứ hai ở Kazakhstan hiện đang trải qua một sự bùng nổ tài chính với các dự án xây dựng lớn, nơi hội tụ của những kỳ quan kiến trúc tuyệt đẹp.
Astana – Nơi hội tụ của những kỳ quan kiến trúc tuyệt đẹp
Astana đã từng là một thị trấn khai thác mỏ nhỏ, nhưng hiện nay thị trấn được lấp đầy với rất nhiều cửa hàng, nhà hàng, quán cà phê, trung tâm mua sắm hiện đại. Mặc dù, sự phát triển nhanh chóng của văn hóa tai Astana, nhưng nơi đây vẫn lưu giữ những nét đẹp truyền thống đặc sắc và là điểm dừng chân thu hút khách du lịch khắp nơi trên thế giới.
4. Trung tâm vũ trụ Baikonur
Trung tâm này hiện đang nắm giữ kỷ lục là trung tâm hoạt động không gian lớn nhất và lâu đời nhất nằm trong sa mạc thảo nguyên rộng lớn ở Kazakhstan. Trong thực tế, khu vực này được chính phủ Kazakhstan cho Nga thuê (cho đến năm 2050) và được quản lý phối hợp bởi Cơ quan Không gian Liên bang Nga và lực lượng Không gian Nga.
Khu vực này được chính phủ Kazakhstan cho Nga thuê
Hình dạng của Baikonur là một hình elip, kích thước đông-tây dài 90 km và bắc-nam dài 85 km, với sân bay vũ trụ nằm ở trung tâm. Để có thể vào được nơi này, du khách cần phải thông báo trước 45 ngày và có một số cơ quan du lịch đặc biệt sẽ hỗ trợ giúp khách du lịch có cơ hội được đến thăm trung tâm không gian này.
5. Thành phố Taraz
Taraz là thành phố và là trung tâm hành chính của tỉnh Jambyl ở Kazakhstan, nằm trên sông Talas ở phía nam của đất nước, gần biên giới với Kyrgyzstan. Các thị trấn ở Taraz đã tồn tại trong hơn hai thế kỷ và năm 2001 vừa qua, các thị trấn vừa “thổi nến” mừng 2.000 năm tuổi.
Lối vào thành phố Taraz
Đây cũng là thành phố cổ duy nhất ở Kazakhstan được UNESCO công nhận. Các lăng mộ Aisha Bibi và Babaji, nằm bên ngoài thành phố là những kiệt tác vĩ đại của kiến trúc cổ. UNESCO cũng đã liệt kê đây là 2 địa điểm hiếm có của nền kiến trúc thế giới.
6. Mangistau
Tỉnh Mangistau nổi tiếng là địa điểm tốt nhất của Kazakhstan về sự giàu có của khí đốt, vật liệu xây dựng, dầu. Lãnh thổ của Mangystau bao gồm rất nhiều cảnh quan đa dang khác nhau: đồng bằng Caspian, cao nguyên Usturt, Mangyshlak, Kendirli-Kayasan, những dãy núi Aktau, Karatau, cũng những vùng đất sa mạc mênh mông. Tất cả đã tạo thành một mê cung thiên nhiên kỳ diệu đa sắc với màu xanh lá cây của trầm tích, màu vàng, màu hồng và màu đỏ của đất mùn.
Mangistau bao gồm rất nhiều cảnh quan đa dang khác nhau
Những người dân địa phương gọi Mangistau là điểm du lịch tuyệt vời bởi nền văn hóa truyền thống được lưu giữ lâu đời pha trộn với nét văn hóa hiện đại ngày càng phát triển. Đây cũng là nơi tọa lạc của những khách sạn tốt nhất và những địa điểm giải trí thú vị ở Kazakhstan.
7. Thành phố Semipalatinsk
Nằm gần Siberia, Semipalatinsk đã từng là một vị trí quan trọng của những người dân Nga tha hương. Semipalatinsk còn là quê hương của nhiều nhà văn và tiểu thuyết gia nổi tiếng Dostoyevsky sống vào thế kỷ 18.
Bảo tàng Dostoyevsky tại Semipalatinsk
