TỔNG QUAN VỀ ĐẤT NƯỚC BANGLADESH
1. Thông tin chung
| Tên đầy đủ |
Cộng hòa nhân dân Bangladesh |
| Vị trí địa lý |
Thuộc Nam Á, có biên giới với vịnh Bengal, giữa Burma và Ấn Độ |
| Diện tích Km2 |
144,000 |
| Tài nguyên thiên nhiên |
Khí tự nhiên, đất trồng trọt, than đá, gỗ xẻ |
| Dân số (triệu người) |
163.65 |
| Cấu trúc dân số |
0-14 tuổi: 33%
15-24 tuổi: 18.8%
25-54 tuổi: 37.6%
55-64 tuổi: 5.7%
Trên 65 tuổi: 4.9% |
| Tỷ lệ tăng dân số (%) |
1.579 |
| Dân tộc |
Bengali 98%, khác 2% |
| Thủ đô |
Dhaka |
| Quốc khánh |
16/12/1971 |
| Hệ thống pháp luật |
Dựa trên thường luật của Anh |
| GDP (tỷ USD) |
305.5 |
| Tỷ lệ tăng trưởng GDP (%) |
6.1 |
| GDP theo đầu người (USD) |
2000 |
| GDP theo cấu trúc ngành |
nông nghiệp: 17.3%
công nghiệp: 28.6%
dịch vụ: 54.1% |
| Lực lượng lao động (triệu) |
77 |
| Lực lượng lao động theo lĩnh vực nghề nghiệp |
nông nghiệp: 45%
công nghiệp: 30%
dịch vụ: 25% |
| Sản phẩm Nông nghiệp |
Gạo, sợi đay, chè, lúa mì, mía, khoai tây, thuốc lá, cây họ đậu, hạt có dầu, gia vị, trái cây, thịt bò, sữa, gia cầm |
| Công nghiệp |
dệt bông, đay, may mặc, chế biến chè, giấy in, xi măg, phân bón hóa chất, công nghiệp nhẹ, đường |
| Xuất khẩu (triệu USD) |
25790 |
| Mặt hàng xuất khẩu |
dệt may, cá và hải sản đông lạnh, đay và các sản phẩm từ đay, da |
| Đối tác xuất khẩu |
Hoa Kỳ, Đức, Anh, Pháp, Hà Lan, Italia, Tây Ban Nha |
| Nhập khẩu (triệu USD) |
31750 |
| Mặt hàng nhập khẩu |
máy móc và thiết bị, hóa chất, sắt thép, dệt may, thực phẩm, xi măng, dầu khí |
| Đối tác nhập khẩu |
Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia |
Nguồn: CIA 2013
2. Vị trí địa lý
Bangladesh, tên chính thức Cộng hoà Nhân dân Bangladesh, là một đất nước ở Nam Á. Nước này bị Ấn Độ bao quanh tứ phía trừ một khoảng biên giới nhỏ với Myanma ở phía cực đông nam và Vịnh Bengal ở phía nam. Cùng với bang Tây Bengal của Ấn Độ, nó tạo thành vùng dân tộc-ngôn ngữ Bengal.
Bangladesh nằm ở vùng thấp của đồng bằng sông Hằng-Brahmaputra hay Đồng bằng sông Hằng. Đồng bằng này được hình thành nhờ hợp lưu sông Hằng (tên địa phương Padma hay Pôdda), Sông Brahmaputra (Sông Jamuna jau Jomuna), và Sông Meghna tại các nhánh của chúng. Đất phù sa lắng đọng do các con sông trên mang lại đã tạo nên một trong những đồng bằng màu mỡ nhất thế giới.
Đa phần Bangladesh nằm thấp 10 mét dưới mực nước biển, và mọi người cho rằng 10% đất đai sẽ bị ngập chìm nếu mực nước biển dâng thêm 1 mét. Điểm cao nhất Bangladesh nằm tại dãy Mowdok ở độ cao 1.052 m (3.451 ft) tại vùng đồi Chittagong phía đông nam đất nước. Một phần chính vùng duyên hải có các rừng nhiệt đới nhiều đầm lầy. Sundarbans, một trong những khu rừng tràm đước lớn nhất thế giới là nơi sinh sống của nhiều hệ động thực vật, gồm cả hổ Bengal. Năm 1997, vùng này được xếp vào danh sách các khu vực đang nguy cấp.
Dọc theo Hạ chí tuyến, khí hậu Bangladesh là khí hậu nhiệt đới với mùa đông dễ chịu từ tháng 10 tới tháng 3, mùa hè nóng ẩm từ tháng 3 tới tháng 6. Mùa gió mùa ấm và ẩm kéo dài từ tháng 6 tới tháng 10 mang tới đa phần lượng mưa của nước này. Các thảm họa thiên nhiên, như lũ lụt, lốc nhiệt đới, lốc xoáy, và lở đất do thủy triều xảy ra hầu như hàng năm cộng với những hậu quả của nạn phá rừng, thoái hóa đất và xói lở. Cox’s Bazar, phía nam thành phố Chittagong, có một bãi biển trải dài liên tục hơn 120 kilômét (75 dặm); đây là một trong những bãi biển tự nhiên còn ở tình trạng hoang sơ dài nhất thế giới.
3. Kinh tế
Dù có những nỗ lực trong nước và quốc tế nhằm cải thiện triển vọng kinh tế và nhân khẩu, Bangladesh vẫn là một quốc gia dưới mức phát triển và dân số quá đông đúc. Thu nhập trên đầu người năm 2016 ở mức thấp US$4,205, và nhiều chỉ số kinh tế khác còn kém cỏi hơn thế. Tuy vậy, như Ngân hàng Thế giới ghi chú trong bản báo cáo ngắn tháng 7 năm 2005 của họ, nước này đã có bước phát triển ấn tượng trong lĩnh vực phát triển con người bằng cách tập trung nâng cao trình độ học vấn, thực thi bình đẳng giới trong trường học và giảm phát triển dân số. Tính đến năm 2016, GDP của Bangladesh là 229.760 USD, đứng thứ 46 thế giới, đứng thứ 17 châu Á và đứng thứ 3 Nam Á (sau Ấn Độ và Pakistan).
Từ năm 1990, theo Ngân hàng Thế giới nước này đã đạt được mức tăng trưởng bình quân hàng năm là 5%, dù có những chướng ngại đó. Tầng lớp trung lưu và công nghiệp tiêu dùng đã có bước phát triển đầu tiên. Tháng 12 năm 2005, bốn năm sau bản báo cáo của họ về những nền kinh tế đang nổi lên “BRIC” (Brasil, Nga, Ấn Độ, và Trung Quốc), Goldman Sachs đã coi Bangladesh là một trong “Mười một Quốc gia tiếp theo”, cùng với Ai Cập, Indonesia và nhiều nước khác. Bangladesh đã đạt được mức tăng trưởng cao trong đầu tư trực tiếp nước ngoài. Một số tập đoàn đa quốc gia, gồm cả Unocal Corporation và Tata, đã đầu tư các khoản vốn lớn vào đây, lĩnh vực khí tự nhiên thu hút nhiều nhà đầu tư nhất. Tháng 12 năm 2005, Ngân hàng Trung ương Bangladesh đề ra kế hoạch tăng trưởng GDP ở mức khoảng 6,5%.
Một trong những yếu tố đóng góp nhiều vào sự tăng trưởng của nền kinh tế là sự truyền bá mở rộng chương trình tín dụng nhỏ của Muhammad Yunus thông qua Ngân hàng Grameen. Tới cuối thập niên 1990, Ngân hàng Grameen đã có 2,3 triệu thành viên cùng với 2,5 triệu thành viên của các tổ chức khác.
4. Văn hóa
Là một quốc gia mới nhưng bắt nguồn từ một dân tộc có lịch sử dài lâu, Bangladesh có một nền văn hóa bao gồm nhiều yếu tố cả mới và cũ. Ngôn ngữ Bangla có một di sản văn học rất phong phú, đây là di sản chung của Bangladesh với bang Tây Bengal Ấn Độ. Văn bản tiếng Bangla đầu tiên xuất hiện từ thế kỷ thứ tám Charyapada. Văn học Bangla thời trung cổ thường mang tính tôn giáo (như Chandidas), hay phòng theo từ các ngôn ngữ khác (như Alaol). Văn học Bangla phát triển ở mức độ cao nhất vào thế kỷ mười chín. Các biểu tượng lớn nhất của nó là nhà thơ Rabindranath Tagore và Kazi Nazrul Islam. Bangladesh cũng có truyền thống văn học dân gian dài lâu, thể hiện qua Maimansingha Gitika, Thakurmar Jhuli hay các câu chuyện về Gopal Bhar.
Âm nhạc truyền thống Bangladesh có căn bản trữ tình (Baniprodhan), với số lượng nhạc cụ sử dụng tối thiểu.
Truyền thống ẩm thực Bangladesh có quan hệ chặt chẽ với ẩm thực Ấn Độ và ẩm thực Trung Đông cũng như có nhiều nét riêng biệt. Gạo và cá là các món ăn được ưa thích truyền thống; dẫn tới một câu nói rằng “cá và gạo tạo nên người Bengal” (machhe bhate bangali). Tiêu thụ thịt đã tăng lên trong những năm gần đây. Người Bangladesh chế tạo ra những sản phẩm bánh kẹo rất đặc trưng từ sữa; một số loại thường gặp là Rôshogolla, Chômchôm và Kalojam.
Sari (shaŗi) là loại trang phục phổ biến nhất của phụ nữ Bangladesh. Tuy nhiên, salwar kameez (shaloar kamiz) cũng khá phổ thông, và tại những vùng thành thị một số phụ nữ mặc trang phục phương Tây. Đối với nam giới, trang phục phương Tây đã được chấp nhận rộng rãi. Nam giới cũng mặc theo kiểu kết hợp kurta-paejama, thường là vào các dịp lễ tôn giáo. Lungi, một kiểu váy dài, cũng được nhiều nam giới Bangladesh sử dụng.
Cricket là một trong những môn thể thao nổi tiếng nhất Bangladesh. Năm 2000, Đội tuyển cricket Bangladesh được trao mức Test cricket và gia nhập vào liên đoàn các đội tuyển quốc gia hùng mạnh trong môn thể thao này được Hội đồng Cricket Quốc tế cho phép chơi các trận đấu thử nghiệm. Các môn thể thao khác gồm bóng đá, hockey trên cỏ, tennis, bóng ném, bóng rổ, cờ và kabadi, một môn thể thao chơi theo đội 7 người, không có bóng cũng như bất kỳ một dụng cụ nào và là môn thể thao quốc gia của Bangladesh.
5. Tôn giáo
Hồi giáo là tôn giáo lớn nhất của Bangladesh, người Hồi giáo chiếm 89,5% dân số, tiếp theo là Ấn Độ giáo, chiếm 9,6%, ngoài ra còn Phật giáo, Kitô giáo, các tôn giáo nhỏ khác và vô thần.
Thánh đường Hồi giáo Baitul Mukarram lớn nhất Bangladesh ở Dhaka
Người Hồi giáo chiếm gần 90 % dân số. Hầu hết người Hồi giáo tại Bangladesh là người Hồi giáo Sunni, nhưng có một cộng đồng người Hồi giáo Shia nhỏ và cộng đồng nhỏ hơn là giáo phái Ahmadiyya. Hầu hết những người Shia sinh sống trong khu vực đô thị.
Cộng đồng Hồi giáo trong khu vực Bengal phát triển độc lập so với các xu hướng Hồi giáo thống trị ở Ấn Độ. Bangladesh cũng là quốc gia Hồi giáo duy nhất cam kết bảo tồn các yếu tố văn hóa của Phật giáo và Ấn Độ giáo có từ thời tiền Hồi giáo.
Tuy là quốc gia Hồi giáo nhưng sau khi giành được độc lập từ Pakistan, chủ nghĩa thế tục đã được quy định trong bản Hiến pháp của Bangladesh vào năm 1972 và là một trong bốn nguyên tắc chính của nhà nước Bangladesh, 3 nguyên tắc khác là dân chủ, dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Năm 2010, Tòa án Tối cao Bangladesh ban lệnh duy trì các nguyên tắc thế tục của hiến pháp năm 1972. Tách đạo Hồi ra khỏi hệ thống chính trị của quốc gia.
Ấn Độ giáo là tôn giáo lớn thứ hai ở Bangladesh, bao gồm khoảng 10 phần trăm dân số như điều tra dân số năm 2001.Về dân số, Bangladesh là nước có cộng đồng Ấn giáo lớn thứ ba trên thế giới, sau Ấn Độ và Nepal.
Ấn giáo hiện nay có ảnh hưởng lớn đến chính trị ở Bangladesh, tôn giáo này có 4 đại diện trong quốc hội Bangladesh
Có khoảng 1 triệu người Bangladesh theo Phật giáo Theravada, tức chiếm khoảng 0,7% dân số.
Trong thời cổ đại, khu vực của Bangladesh ngày nay là một trung tâm Phật giáo lớn ở châu Á, bao gồm cả triết lý và kiến trúc. Kiến trúc Phật giáo ở Campuchia, Indonesia và Thái Lan, trong đó có đền Angkor Wat và Borobudur, được cho là đã được lấy cảm hứng từ các tu viện cổ xưa của Bangladesh như Somapura Mahavihara.
Chùa Dhātu Zadi, một ngôi chùa Phật giáo trong huyện Bandarban
Hầu hết những người theo Phật giáo ở Bangladesh sống ở khu vực miền Đông Nam nước này, đặc biệt là trong vùng đồi Chittagong, và huyện Comilla.
Kitô giáo đến Bangladesh trong thời gian cuối thế kỷ 16 đến đầu thế kỷ thứ 17, thông qua các thương nhân Bồ Đào Nha và các nhà truyền giáo.
Kitô giáo chiếm 0,3% dân số tức khoảng 600.000 người, trong đó cộng đồng Công giáo Rôma và Tin Lành là lớn nhất.
6. Du lịch
Bãi biển Cox Bazar
Đây là một trong những bãi biển dài nhất thế giới vẫn giữ cho mình được khung cảnh thiên nhiên hoang sơ và ít khai thác của con người. Cox Bazar đã nhanh chóng trở thành điểm du lịch hàng đầu ở Bangladesh bởi vẻ đẹp gần như hoang sơ, hữu tình.
Đặt chân đến Cox Bazar, mọi du khách sẽ đều phải ngỡ ngàng trước nét đẹp mà thiên nhiên ưu ái ban tặng nơi đây. Cùng với sự hiếu khách của người dân địa phương, bãi biển Cox Bazar không ngừng níu chân du khách đến đây.
Bờ biển phía Đông Nam
Ngoài Cox Bazar, bờ biển phía Đông Nam cũng là điểm đến bạn không thể bỏ qua với vẻ đẹp hoang sơ, rộng lớn. Bạn có thể đến đảo Sonadia cách bờ biển 9km bằng thuyền, sau khi đến đây, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm cuộc sống hàng ngày của ngư dân qua các hoạt động biển thú vị như chèo thuyền, đánh cá, thưởng thức những món ăn dân giã ngay trên mặt biển… đều sẽ mang lại cho bạn những khoảnh khắc du lịch tuyệt vời!
Khu rừng phía Tây Nam
Đến Bangladesh, đừng quên ghé thăm khu rừng Sundarbans – rừng ngập mặn lớn nhất thế giới. Để đến với khu rừng này, hãy men theo con suối trong rừng, trong hành trình này bạn sẽ bắt gặp dấu chân hổ Bengal – biểu tượng của Bangladesh. Ngoài ra, bạn còn có thể xem cảnh tượng săn mật ong rừng thú vị nhưng không kém phần nguy hiểm.
Ngoài ra, bạn có thể đến khu du lịch mới Sundarbans gần thị trấn Jessore cách rừng ngập mặn 43 dặm về phía Bắc. Đây là một vùng thuần nông thứ thiệt. Đến đây, bạn sẽ được chiêm ngưỡng những cánh đồng lúa trải dài, những ngôi nhà gỗ lợp tranh bên dòng suối hay khung cảnh màu xanh ngát của lục bình bao phủ… tất cả tạo thành một không gian yên tĩnh, bạn sẽ có những giây phút thư giãn tuyệt vời và gần gũi.
Thủ đô Dhaka
Sẽ là chưa trọn vẹn nếu chuyến đi du lịch Bangladesh của bạn không ghé thăm thủ đô Dhaka. Đây là thủ đô, thành phố lớn nhất của đất nước Bangladesh xinh đẹp và cũng là trung tâm của hầu hết mọi hoạt động về kinh tế, văn hóa, chính trị đất nước này.
Đến Dhaka, bạn có thể ghé thăm những điểm đến như Đài tưởng niệm quốc gia, pháo đài Lalbag, hồ Shahid Minar, bảo tàng chiến tranh giải phóng, tòa nhà quốc hội, Hatir Jheel, tu viện Phật giáo Dharmajika, công viên Ramna và một số điểm đến khác. Không những vậy tại Dhaka còn sở hữu khá nhiều những nhà hàng nổi tiếng với các món ăn ngon hấp dẫn.
