TỔNG QUAN VỀ GUYANA
1. Thông tin chung
| Tên đầy đủ |
Cộng hòa Guyana |
| Vị trí địa lý |
Nằm ở Bắc Nam Mỹ, tiếp giáp biển Bắc Đại Tây Dương, nằm giữa Suriname và Venezuela |
| Diện tích Km2 |
214,970 |
| Tài nguyên thiên nhiên |
Bauxit, kim cương, vàng, gỗ xẻ, cá, tôm |
| Dân số (triệu người) |
0.74 |
| Cấu trúc dân số |
0-14 tuổi: 30.2%
15-24 tuổi: 20.7%
25-54 tuổi: 36.9%
55-64 tuổi: 7.2%
Trên 65 tuổi: 5.1% |
| Tỷ lệ tăng dân số (%) |
-0.210 |
| Dân tộc |
Người Da đen, Người da mầu, Người da trắng 13%, Người Trung Quốc, người Đông Ấn và thổ dân |
| Thủ đô |
Georgetown |
| Quốc khánh |
26/5/1966 |
| Hệ thống pháp luật |
Dựa theo hệ thống pháp luật thông thường của Anh và luật pháp Roman-Hà Lan |
| GDP (tỷ USD) |
6.164 |
| Tỷ lệ tăng trưởng GDP (%) |
3.7 |
| GDP theo đầu người (USD) |
8000 |
| GDP theo cấu trúc ngành |
nông nghiệp: 20.3%
công nghiệp: 34.8%
dịch vụ: 44.9% |
| Lực lượng lao động (triệu) |
0.3131 |
| Lực lượng lao động theo lĩnh vực nghề nghiệp |
nông nghiệp: NA%
công nghiệp: NA%
dịch vụ: NA% |
| Sản phẩm Nông nghiệp |
Mía, gạo, dầu ăn, tôm, cá, thịt bò, thịt lợn, gia cầm |
| Công nghiệp |
Bauxit, đường, bột gạo, gỗ, dệt may, khai thác vàng |
| Xuất khẩu (triệu USD) |
1229 |
| Mặt hàng xuất khẩu |
Đường, vàng, bauxit, alumin, gạo, tôm, mật đường, rượu rum, gỗ |
| Đối tác xuất khẩu |
Canada, Hoa Kỳ, Anh, Hà Lan, Trinidad và Tobago, Jamaica |
| Nhập khẩu (triệu USD) |
1850 |
| Mặt hàng nhập khẩu |
Sản xuất, máy móc, dầu khí, thực phẩm |
| Đối tác nhập khẩu |
Hoa Kỳ, Trinidad và Tobago, Cuba, Trung Quốc, Nam Phi |
Nguồn: CIA 2013
2. Vị trí địa lí, khí hậu
Guyana có thể chia thành bốn vùng tự nhiên: một đồng bằng hẹp và mầu mỡ nhiều đầm lầy dọc Đại Tây Dương {Đồng bằng thấp ven biển} nơi sinh sống của phần lớn dân cư, tiếp đó là một dải cát trắng ở sâu hơn trong lục địa {Đồi cát và Vùng Đất sét}, nơi chứa đựng hầu hết các tài nguyên khoáng sản Guyana, rừng nhiệt đới dày đặc {Vùng cao nguyên nhiều rừng} dọc giữa đất nước, savannah cỏ phẳng ở phía nam và cuối cùng là những cao nguyên lớn hơn bên trong {Savannah Trong} chứa đựng hầu hết những dãy núi nâng cao dần lên về phía biên giới Brasil.
Các dãy núi chính của Guyana đều tập trung tại đây, gồm Núi Ayanganna (2.042 m (6.699 ft)) và trên Núi Roraima (2.835 m (9.301 ft) – núi cao nhất Guyana) trên điểm ngã ba biên giới Brasil-Guyana-Venezuela, một phần của dãy Pakaraima. Roraima được cho từng là cảm hứng của truyện Thế giới đã mất. Có nhiều vách đứng và thác nước, gồm cả Thác Kaieteur nổi tiếng. Giữa Sông Rupununi và biên giới với Brasil là savannah Rupununi, phía nam của nó là Núi Kanuku.
Nước này có nhiều con sông, ba sông chính là (từ tây sang đông) Essequibo, Demerara, và Berbice. Con sông Corentyne chạy dọc biên giới với Suriname. Tại cửa sông Essequibo có nhiều đảo nhỏ. Shell Beach dài 90-dặm (145-km) dọc các bờ biển bắc-tây. Guyana là vùng sinh sản chính của rùa biển (chủ yếu là rùa biển Leatherback) và các dạng sinh vật hoang dã khác.
Khí hậu địa phương là nhiệt đới và nói chung nóng và ẩm, dù ôn hòa nhờ gió mậu dịch đông bắc dọc bờ biển. Có hai mùa mưa, mùa mưa thứ nhất từ tháng 5 tới giữa tháng 8, và mùa mưa thứ hai từ giữa tháng 11 đến giữa tháng 1.
3. Kinh tế
Guyana là một trong những nước nghèo nhất tại Tây Bán Cầu. Các vấn đề kinh niên của họ gồm thiếu lao động có tay nghề và thiếu hụt cơ sở hạ tầng. Tới gần đây chính phủ vẫn lừa bịp về một khoản nợ nước ngoài khá lớn để từ chối mở rộng chi tiêu ngân sách cho đầu tư công cộng.
Giá các sản phẩm khai thác mỏ và nông nghiệp thấp cộng với các vấn đề trong ngành công nghiệp bôxít và đường đã đe dọa khoản thuế nhỏ nhoi của chính phủ cũng như khiến các viễn cảnh phát triển tương lai trở nên mờ mịt hơn.
Tuy nhiên, kinh tế Guyana đã hồi phục và tăng trưởng nhẹ từ năm 1999, dựa trên việc mở rộng các lĩnh vực nông nghiệp và khai thác mỏ, và một môi trường thuận lợi hơn cho kinh doanh, tỷ giá trao đổi sát thực tế hơn, lạm phát ở mức khá thấp, và sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế.
Các hoạt động kinh tế chính của Guyana là nông nghiệp (sản xuất gạo và đường Demerara), khai thác mỏ bôxít, vàng, gỗ, tôm và khoáng sản. Công nghiệp mía đường, chiếm 28% toàn bộ nguồn thu xuất khẩu, chủ yếu do Guysuco điều hành và sử dụng nhiều lao động hơn bất kỳ ngành công nghiệp nào khác.
Nhiều ngành công nghiệp nhận được đầu tư nước ngoài khá lớn. Ví dụ, công nghiệp mỏ được công ty Mỹ là Reynolds Metals và Alcan của Canada đầu tư khá nhiều, còn Barama Company của Hàn Quốc/Malaysia chiếm thị phần lớn trong công nghiệp khai thác gỗ.
4. Văn hóa
Guyana, cùng với Suriname và Brasil, là một trong ba nước phi Hispanic (không thuộc Tây Ban Nha) duy nhất tại Nam Mỹ. Văn hóa Guyana rất tương đồng với văn hóa các nước nói tiếng Anh vùng Caribbea, tới mức Guyana thuộc và đã được chấp nhận là một quốc gia Caribbea và là thành viên sáng lập khối kinh tế Caricom (Cộng đồng Caribbea) và cũng là nơi đóng trụ sở của Khối, Ban thư ký CARICOM.
Vị trí địa lý, dân cư thưa thớt tại những vùng rừng nhiệt đới, và số lượng người Amerindian trong dân số đông là những đặc điểm khác biệt của nó với các quốc gia Caribbea nói tiếng Anh khác.
Những nét văn hóa Đông Ấn (Ấn Á) và Tây Ấn (da đen) khiến văn hóa nước này tương đồng với Trinidad và khác biệt với toàn bộ các vùng khác ở Châu Mỹ. Guyana có nhiều đặc điểm tương tự với các quần đảo ở Tây Ấn, như thực phẩm, các sự kiện lễ hội, âm nhạc, thể thao, vân vân. Guyana tham dự môn cricket thế giới với tư cách một phần của Đội cricket Tây Ấn, và đội Guyana chơi đua tranh giải criket với các quốc gia Caribbea khác.
Ngoài tư cách thành viên CARICOM, Guyana cũng là một thành viên của CONCACAF, liên đoàn bóng đá thế giới khu vực Bắc và Trung Mỹ và Caribbea. Một khía cạnh khác của văn hóa Guyana là sự giàu có về âm nhạc dân gian Jumbee.
5. Ngôn ngữ
Nằm một phần tại Nam Mỹ, Guyana là một nước kiểu Anh hơn Mỹ Lating và có sự tương đồng văn hóa với nhiều vùng Tây Ấn. Ngoài tiếng Anh là ngôn ngữ chính thì các ngôn ngữ Guyana gồm có: Creole, Hindustani, Akawaio, Wai-wai, Arawark và Macushi.
6. Ẩm thực
Ẩm thực Guyana có nhiều điểm tương đồng với ẩm thực Caribbea. Thực phẩm đa dạng và gồm nhiều món như gà cari, roti và nhiều món chế biến từ gạo khác (đậu và gạo),(một kiểu gạo với nhiều loại rau như chuối lá, mướp tây, và đậu), cùng với thịt gà, thịt bò hay cá.
Thực phẩm phản ánh bản sắc dân tộc và lịch sử thuộc địa, và gồm nhiều món có nguồn gốc Châu Phi, Đông Ấn, Amerindian, Trung Quốc, Bồ Đào Nha, và Châu Âu (chủ yếu là Anh).
Các món chính gồm gà cari, roti, gạo, gạo nấu chín, (đậu và gạo), bánh mì, thịt bò/gà hầm, và món mì xào kiểu Caribbea. Các loại thực phẩm Caribbea và Mỹ Latinh cũng là thành phần quan trọng trong các món ăn chính gồm sắn, khoai lang, edoes và các loại khác. Các món độc nhất gồm Thịt nấu ớt, chế biến với (một chiết xuất từ casava) và có nguồn gốc Amerindian.
Ngoài ra còn có Metemgie, một loại súp đặc với nước dừa trộn các loại nguyên liệu rau, và những chiếc bánh hấp rất to, theo truyền thống được dùng với cá, hay gần đây hơn, là thịt gà. Đa số người Guyana thích thức ăn Caribbea kiểu Trung Quốc bán tại các nhà hàng ở những thị trấn lớn. Một món được ưa chuộng là Chicken in the ruff là cơm rang với thịt gà rán kiểu Trung Quốc bên trên.
Các loại hoa quả tươi, cá và hải sản rất phong phú tại bờ biển. Đa số người dân tự làm loại rượu Punch và đồ uống với hoa quả tươi, và chúng được gọi là “đồ uống địa phương”. Cá tươi và hải sản là phần không thể thiếu trong thực phẩm tại các vùng nông thôn và những ngôi làng dọc bờ biển. Súp cua và súp mướp tây từ vùng bờ biển Berbice rất giống với món súp của người da đen tại Louisiana.
Bánh mì nhà làm là một nghệ thuật tại nhiều ngôi làng, và là sự phản ánh ảnh hưởng Anh với các loại bánh như bánh vòng phó mát, bánh tạc(bánh dứa), và bánh bao (giống với bánh bao thịt bò nhỏ Jamaica).
7. Cảnh quan du lịch
Vườn quốc gia Kaieteur chiếm một vị trí khá lớn ở trung tâm của vùng cao nguyên Guiana(Guyana). Nét hấp dẫn nhất của vườn quốc gia này đó là thác Kaieteur- là thác nước một dòng lớn nhất thế giới, với chiều cao kinh ngạc với lưu lượng nước lớn, mạnh, điều này tạo nên phong cảnh đẹp như tranh vẽ giữa khu rừng tươi xanh miền nhiệt đơi.
Ngoài thác Kaieteur thì nơi đây là khu bao tồn với nhiều loài động, thực vật quý hiếm với trạng thái nguyên sơ gần 100% như: ếch vàng, mèo rừng, tê giác,…Điều này khiến các du khách từ khắp nơi trên thế giới đến với Guyana để khám phá, hiểu hơn về các loài động vật quý hiếm này.
- Thánh đường Giáo phái Anh St.George.
- Tòa nhà Cộng đồng Caribbea( Caricom).
- Sân vận động Providence.
- Chợ Stabroek Market.
- Cầu Cảng Demerara.
Trên đây là những thông tin cần biết về tổng quan đất nước Guyana mà chúng tôi cung cấp để du khách tham khảo trước khi bắt đầu một chuyến đi đến Guyana. Chúc các bạn vui vẻ và có một chuyến đi đáng nhớ.
